در سال چهارم دبستان بچهها از لحاظ اخلاقی رشد چشمگیری میکنند. در سالهای قبل مسئله انصاف ممکن است برای بچهها ایجاد شود؛ ولی در سال چهارم دبستان این موضوع به اوج خودش میرسد.
دانشآموزان در ابعاد مختلفی رشد میکنند؛ مانند رشد جسمی و روانیاجتماعی و شناختی. در طی فرایند رشد در بچهها تواناییهایی ایجاد میشود که شناخت ناکافی از آنها میتوانند مشکلزا باشد. بعضی از این ویژگیها وابسته به سن دانشآموزان هستند و از آن گذر میکنند و توانمندتر میشوند. برای همین شناخت این ویژگیها در ارتباطگیری و برنامهریزی یادگیری مناسب برای بچهها ضروری است.
در جدول زیر مسائل و ویژگیهای مهم هر بعد در پایۀ چهارم را ذکر کردیم که در مدرسه و خانواده خود را نشان میدهند. بخشی از این ویژگیها برخاسته از رشد خود کودک است و بعضی ناشی از مواجهۀ آنها با محیط اجتماعی مدرسه است. ویژگیهای جسمی و فیزیکی، ویژگیهایی هستند که نمود عینی دارند. ویژگیها روانیاجتماعی مربوط به ویژگیهایی است که به طور خاص در ارتباطات خودشان را نشان میدهند و به شخصیت و دنیای ذهنی بچهها مرتبط است. ویژگیها شناختی، با تواناییهای شناختی ذهن مانند تمرکز و توجه و حل مسئله ارتباط دارد. در ستون آخر به مسائل درسی و آموزشی مسئلهزا در این پایه اشاره کردهایم.
از بین همۀ این ویژگیها 4 مسئله را جدا و برجسته کردیم. با بررسی جدول قبلی بهنظر میآمد بعضی از انها پررنگتر هستند و خود عاملی برای مسائل دیگر هستند و در آخر ویژگیهایی هستند که شروع یا اوجش در این پایه دیده میشود که توجه به آن میتواند مسائل پایههای بالاتر را کمرنگ کند.. برای مربی که با کودک در ارتباط است توجه کردن به فهرست بلدبالایی از مسائل ممکن است کارآمد نباشد؛ برای همین اگر چند مسئله اساسی را مدنظر داشته باشد, میتواند اثرگذارتر در ارتباط گرفتن و آموزش عمل کند.
در سال چهارم دبستان بچهها از لحاظ اخلاقی رشد چشمگیری میکنند. در سالهای قبل مسئله انصاف ممکن است برای بچهها ایجاد شود؛ ولی در سال چهارم دبستان این موضوع به اوج خودش میرسد. بیانصافی خیلی بیشتر به چشم بچهها میآید. با این حال بچهها در این سنین کمکم میتواند بدون دخالت بزرگسالان خود این مسئله را در گروههای دوستیشان حل کنند. توجه مربی و معلم به این موضوع اهمیت دارد تا بتواند انصاف و عدالت را در کلاس رعایت کند تا چشم تیزبین بچهها معلم را به دردسر نیندازد. بچهها در این سن نسبت به زمانی که کوچکتر بودند فهم بهتری دربارۀ کار خوب و بد پیدا میکنند و کمتر مسائل را سیاه و سفید میبینند و قدرت تمیز آنها بیشتر میشود. در سال چهارم دبستان خانواده همچنان برای بچهها پررنگ است؛ ولی ممکن است بچهها که از سال سوم اشتباهات بزرگسالان به چشمشان آمده است، از دستورات و اقتدار بزرگسالان سرپیچی کنند. زیاد شدن حجم تکالیف و آموزش بچهها را دچار مشکل میکند. آنها برای اینکه بتوانند به همۀ کارهایشان برسند نیاز به برنامهریزی دارند؛ ولی هنوز این مهارت را کسب نکردهاند و در این زمینه نیاز به کمک دارند. همراه شدن حجم بسیار کارها و سرپیچی از اقتدار بزرگسالان ممکن است بچهها را به این سمت پیش ببرد که در مقابل پذیرفتن این کارها شانه خالی کنند و به انتقاد بزرگسالان بیتوجهی کنند.